COVID-19 salgınındakı veriler, hastalığın sadece solunum yollarını değil, nörolojik sistemleri de etkilediğini ortaya koymaktadır. Çeşitli ülkelerden bildirilen çalışmalarla hastaların yaklaşık üçte birinde santral sinir sistemi tutulumu, periferik sinir sistemi tutulumu ve iskelet kası hasarını içeren çeşitli nörolojik belirtiler bildirildi.
Medicana Bursa Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Duygu Aygün konu hakkında şu bilgileri verdi:
“Görülen nörolojık en yaygın belirti ve bulgular baş ağrısı ve baş dönmesidir. Baş Ağrısı Covid-19’a bağlı gelişen tablolarda sıkça izlenmektedir. Baş ağrısı ilk nörolojık tutulum olabileceği gibi,sistemik hastalığın bir parçası olarakta ortaya cıkabılır.Covid-19 ’da görülen bas ağrısı daha cok çift taraflı , başa bütün olarak yayılan ve basta ağırlık , baskı hıssı olusturan ,ağrı kesicilerden fayda görmediğiniz ,uzun süren dirençli ağrı vasfında görülmektedir.Covid’de ayrıca koku ve ağrı sınırlerı cok yakın seyrettikleri için bas ağrısıyla bırlıkte koku kaybıda sıkca görülebilmektedir.Covid baş ağrısı kliniği migren ve gerilim bas agrısı tiplerinden farklıdır. Sosyal izolasyon, gunluk aktivitelerdeki farklılaşma, beslenme ve uyku gibi günlük alışkanlıkların değişmesi migren ataklarında artış meydana getirebilir. Gerek migren ataklarının sıklaşması, gerek yeni süregen hale gelen dirençli baş ağrısının olması durumunda hastanın nörolog tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.
COVID-19 teşhisi konulan hastalarda yüzde 3-5 oranında inme görülmektedir. Ciddi vakalarda ve özellikle de hipertansiyon, diyabet ,kronik akciğer hastalığı, obezite gibi risk faktörü olan hastalarda virüsün santral sinir sistemine yerleşmesiyle , kanın damarlar içinde pıhtılaşmasıyla veya pıhtının beyıne atmasına yatkınlık yaratmasıyla , beyinde inme görülebilmektedir. Sitokin artışıyla tromboza yatkınlığı artması ve ek olarak pıhtılaşma sistemindeki hasarlanma sonucunda D-dimer ve trombosit seviyelerinde anormallik izlenebilmekte ve tıkayıcı veya kanayıcı inme riski artmaktadır .Çoklu organ yetersizliğinin meydana gelmesi durumunda ensefalopati olarak tanımlanan tablo meydana gelebilmektedir.
Sinir sistemi tutulumunun solunum yetmezliğinin artışına neden olabileceği belirtilmektedir. Covidin akciğer tutulumu olan hastalardada ; beyne giden oksijen azaldiği için, beynin oksijensiz kalmaya en hassas bölgesi olan hafıza bölgesindeki hucrelerde bir süre sonra kayıplar yaşanır, unutkanlık ortaya çıkar. Ani gelişen hafıza kusurları ,davranıs değişikliği ortaya cıkabıleceği gibi hastaların bir kısmında da, ilerleyen zamanlarda beyindeki hasarlanmalara bağlı unutkanlık, konsantrasyon problemleri, eşyaların yerini bulamama gibi bilişsel bozukluklar görülebilir.
Yorgunluk, ağrı kesicilerle azalmayan vücutta, kol ile bacak kaslarında yaygın kas ağrıları Covid-19 enfeksiyonunun sık görülen belirtiler arasında yer almaktadır.Bu hastalığa bağlı kas liflerinde gelişen iltihabi tutulum nedeniyle güç kaybı ,kas agrıları ve kas krampları gelişebilir .Sadece kas hasarı olan hastalarda kas yıkım enzımleri olan kreatin kinaz (CK) seviyeleri anlamlı olarak yükselmektedir.
Covid-19 enfeksiyonda kol ve bacaklarda yaygın uyuşma, ağrı ve guc kaybı şikayeti ile vücuttaki sinir uçlarında hasarlanma gelişmesiyle birlikte nöropati ortaya çıkabilmektedir.Nöropati el ve ayaklarda yanma, batma, donma, karıncalanma gibi duyu bozukluklarına ve ağrılara ,ellerini kullanmada güçlüğe, yürüyüş bozukluklarına sebep olabilmektedir. Ağrı, hassasiyet ,sızlama gibi şikayetler Covid-19 enfeksiyonu iyileştikten günler sonra bile devam edebilmektedir.
İçinde bulunduğumuz koronavirüs salgını döneminde çeşitli nörolojik tabloların ortaya çıkabilmesi nedeniyle hastalarda detaylı nörolojik hikaye dinlenip muayenelerinin yapılması ve kesin teşhise yönelik ileri inceleme tetkiklerinin yapılması gerekmektedir”.
