Tatil sonrası eğitim hayatlarına başlayan çocuklarda, teknolojik alet kullanımını kontrol etmekte sıkıntı yaşanabiliyor. Yaz boyunca bilgisayar, telefon ve diğer teknolojik ürünlerle bolca vakit geçiren çocuklar yeni düzenlerine ayak uyduramıyor ve bazı problemler ortaya çıkabiliyor. Kontrolsüz teknolojik ürün kullanan çocuklarda bağımlılıktan, davranış bozukluğuna kadar birçok durumun yaşanabileceğini ifade eden Medline hekimlerinden Dr. Ferit Şeyhzade konuyla ilgili bilgilerini paylaştı.
Çocuklarda kontrolsüz teknoloji kullanımı sonrası neler gözlemlenebilir?
Günümüz çağında çocukların ekran karşısında geçirdikleri süre giderek artıyor. Çocukların yaşına uygun olmayan internet ortamlarında vakit geçirmesi, sosyal, psikolojik ve bedensel faaliyetlerinde zayıflıklar olması, öğün atlaması, birçok konuya karşı isteksizlik yaşaması bağımlılığın belirtilerinden olabilir. Teknolojiden yararlanmak isterken, çocuğun sadece dijital bir dünyada yaşaması çocuk için tehlike arz eder, dolayısıyla çocuğu iyi gözlemlemek birinci kuraldır.
Çocuğun teknoloji bağımlısı olduğu nasıl anlaşılır?
Telefon, tablet, televizyon ve bilgisayar ekranları karşısında çok fazla zaman geçirilmesiyle oluşan bedensel, psikolojik, duygusal ve sosyal sıkıntıların baş göstermesi ve giderek artması bağımlılık olarak adlandırılabilir. Ekran/internet bağımlılığı olan çocuklar bu platformlarda geçirecekleri zamanı kontrol edemez, normalde yaptığı faaliyetlerden ve kurduğu ilişkilerden keyif alamaz. Buna bağlı olarak, eğitim hayatında düşüşler görülebilir, iştah kaybı yaşar ya da aşırı kilo alır, aile ve arkadaşlık ilişkileri zayıflar, baş ağrısı ve görme sorunları yaşar, ruhsal olarak çöküntüde hisseder, şiddete eğilimi olabilir, dikkati dağınık ve dürtülerini kontrol etmede sıkıntı yaşayabilir.
Güvenli ve sağlıklı teknoloji kullanımı nasıl sağlanır?
Yapılacak en önemli değişiklik çocukların ekran karşısında geçirdikleri zamanı kısıtlamaktır. Herhangi bir sınırlandırmanın olmaması, ekran karşısında geçirilen sürenin artmasına neden olur. Teknolojik ürünler yerine keyif alacağı etkinlikleri belirlemek, gerekirse aile olarak bu etkinliklere dahil olmak çok önemlidir. Çocuk keyif aldıkça teknolojiyle arasına mesafe koyacaktır. Ev içerisinde ya da dışarda çocuğun, resim yapmak, müzik aleti çalmak, kitap okumak, bir spor aktivitesine katılmak gibi bir hobisinin olması da çocuğu teknolojik ortamdan uzaklaştıracaktır. Çocukların, anne ve babalarını model aldığı bilinmektedir. Dolayısıyla, çocuğa örnek olmak adına evdeki yetişkinlerin de teknolojik ürünlerden uzak durması bu konuda destekleyici önemli bir rol oynamaktadır. Her şeyin belli bir planlama ile belirlenmesi ve çocukla paylaşılması da özellikle küçük yaştan itibaren çocukların belli bir düzende yaşamasını ve alışkanlıklarının oluşmasını sağlar. Ders dışı saatlerde yapılacaklar listesi, ‘internetteki sürem’ gibi rehberler hazırlayarak çocukların bunlara uymasını sağlayabilirsiniz. Çocukların internette nerede vakit geçirdiği, hangi sitelere girdiği, hangi oyunları oynadığı da önemlidir. Yaşına uygunluğunu, süresini, içeriğini ebeveynlerin daimi olarak kontrol etmesi gerekir. Anne ve babanın evdeki teknolojiyi kullanma durumlarında ortak hareket etmeleri gerekir. Aksi durumda çocuk da kuralları bozacak ve de uyumu süreklilik göstermeyecektir. Eğer çocuk, uzun zamandır teknolojik ürünlere bağımlıysa bu durumla ilgili olarak öncelikle sabırlı olmak gerekir. Bir günde çocuğun alışkanlıklarının değişmeyeceği, zorluk çıkaracağı muhtemeldir. Bu durumda bir uzmandan destek alarak ve aile ortamında bazı değişikliklere giderek kontrolsüz teknoloji kullanımını sonlandırmanız mümkün olabilir.
