Ödemiş ve çevresi ile ilgili asırlardır kaleme alınmış eserleri araştıran Araştırmacı Tarihçi Zeki Eker, 1200 yıl önce yazılmış İbni Fadlan seyahatnamesi ve 700 yıl önce yazılmış İbni Batuta’nın ilk basım seyahatnamesinde yer alan Ödemiş’i anlattı.
Ödemiş’in tarihine ışık tutacak yazılı tüm eski eserleri araştırarak çalışmalarını sürdüren Araştırmacı Tarihçi Zeki Eker, bundan 1200 yıl önce yazılmış İbni Fadlan seyahatnamesi ile ilgili şunları söyledi: “1921 yılında sadeleştirilmiş İbni Fadlan seyahatnamesi, 1200 yıl önce Bağdat’ta dönemin hükümdarı tarafından seyahat ve izlenimlerini kaleme alması amacıyla görevlendirilmiş ve Türk kavimleri, Oğuz boyları, ardından Rusya ve diğer ülkelerdeki izlenimleri ’Rıhlatus seyahatnamesi’ ile kaleme alınmış. İbni Fadlan, o yıllarda Rusya ve diğer Avrupa ülkelerindeki medeniyetten uzak yaşam tarzlarını da ele almış."
İbni Batuta’nın 700 yıl önce kaleme aldığı seyahatnamesinin ilk basımına ulaşan Eker, Batuta’nın Fas’tan çıktığı yolculuğunun büyük bölümünü Anadolu topraklarında sürdürdüğünü ifade etti. Eker, "Ödemiş ve çevresine de gelen Batuta, Aydınoğulları Beyliğinin başkenti Birgi’de dönemin beyi Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından ağırlanmış. Ona burada ikramlar, altın ve gümüş paralar da verilmiş. Bütün bunlar Müderris Muhyiddin Efendi (İmamı Birgivi) gayretlerinin neticesinde oldu. Daha sonra Birgi yaylası olan Bozdağ’da 14 gün ağırlanmış. İzlenimlerinde; ’Burası bağlık ve bahçelik. Ahı Muhammed zaviyesinde konakladık. Dünyaya önem vermeyen dindar birisi. Bize yemek ikramında bulunarak hayır dua etti’. Ardından Ayasuluk (Selçuk)’a geçmiş. Rumlar nezdinde önemli bir yer. Burada iri taşlardan kesme büyük kiliseler var. Buradaki büyük cami güzellik ve sanat bakımından dünyada örneği bulunmayan bir eser. Eskiden kiliseymiş. Eskiden kilise olduğu için, Dünyanın dört bir yanından Rumlar ziyarete geliyormuş. Çatısı kurşunla örtülü ve çeşitli ebatlarda kubbe ve altında suyunu ırmaktan alan bir havuz, havuzun etrafı cins cins ağaçlar ve asma çardakları ile Aydınoğlu Mehmet Beyin oğlu Hıdır Bey tarafından idare edilen şehirde, bey tarafından sırma işlemeli elbise hediye edilmiş. Batuta buradan (Yezmir) İzmir’e geçerek, Aydınoğlu Mehmet Beyin oğlu Umur Bey tarafından ağırlanmış ve buradaki izlenimlerini kaleme almış" şeklinde açıkladı.
