Bursa’nın Gemlik ilçesinde 9. yüzyılda yapılan Aziz Aberkios Kilisesi turizme açılmayı bekliyor.
Gemlik ile Mudanya ilçeleri arasında yer alan Kurşunlu Mahallesi’ndeki Aziz Hagios Aberkios Kilisesi’nin geçmişi 9. asra dayanıyor. Orta Bizans dönemi yapısı olan Aziz Aberkios Manastırı birçok onarım geçirerek günümüze ulaştı. Son olarak Bursa Müzesi Müdürlüğünce başlatılan kazı çalışmaları 2015 tarihinde tamamlandı. Denize 5 metre uzaklıktaki kilise hakkındaki en önemli bilgiler, Doğu Ortodoks Kilisesi’nde çeşitli kutsal gün ve ayinlerinin günlerinin topluca yazıldığı andaçta (typikonu) bulunuyor. 1162 tarihli typikonu kilisenin yapımı, banisi hakkında bilgiler veriyor. Typikonda bu manastırın I. Manuel Komnenos döneminde Nikephoros Mystikos adında biri tarafından yeni baştan yapıldığı, adının "Güneşin Altarı", "Heliou Bomon" ya da "Elegmon Manastırı" olarak geçtiği ve Theotokos’a (Tanrı Anası) ithaf edildiği belirtilmekte, manastırda yapılan çeşitli onarımlar anlatılıyor. Ayrıca bölgenin en önemli manastırı olduğu da vurgulanıyor. Tek nefli ve kubbeli bir yapıya sahip Kurşunlu’daki Hagios Aberkios Manastırı, dikdörtgen planlı yapıdan oluşuyor. Üstü çapraz tonozla örtüldüğü belirtilen manastır, çift kemerli kapılarla dışarıya açılıyor. Kilisenin kuzey cephesi iki basamaklı yuvarlak bir kemer içerisine alınmış. Doğu cephesinde bulunan cephe yıkılırken, burada yalnızca pencerelerin yuvarlak kemer başlangıçları görülüyor. Osmanlı’nın fethinden sonra önemini yitirmiş olan manastırın, 1652 yılından sonra yeniden kullanılmış olduğu kaynaklarda belirtiliyor.
19. yüzyılda Kurşunlu’yu ziyaret eden araştırmacılar bu kilisenin Aziz Aberkios’a ithaf edildiğini belirledi. Yakın geçmişe kadar da Hristiyanlar tarafından ziyaret edilen kilisede ayinler düzenlendiği öğrenildi.
Kurşunlu Muhtarı Hüseyin Ormancılar, “Kurşunlu’da Aberkios Kilisesi önündeyiz. 900’lü yıllarda yapıldığı biliniyor. Ben bildim bileli, İstanbul’dan Bartholomeos da 3-4 seneye kadar 5-6 kişi ile hep geliyorlardı. Bu kilise 15-20 sene önce bakıma alındı. Korumaya alındı ama düzenli şekilde yapılarak turizme kazandırılmasını istiyoruz. Kurşunlu zaten Rumlar zamanında ticaret merkeziymiş. 4 tane kilisemiz varmış. Rumlar iskelelerden zeytin, incir, üzüm taşıyormuş. Kurşunlu için turistlik yerler önemli. Biraz daha bakımı yapılarak turizme kazandırılmasını istiyoruz. Kurşunlu’da bir hafta kalan kendini dinç hissediyor. Ege’den İstanbul’a gidenler de bu yolu kullanıyor. 11 kilometre sahili ve doğasına kültürel şeyler de katmak istiyoruz” dedi.
