Türkiye'nin en önemli eğitim ve aydınlanma modeli olarak bilinen Köy Enstitüleri,
kuruluşunun 81’inci yılında Ayvalık Belediyesi’nin ev sahipliğinde, dört gün boyunca, Vural
Sineması Nejat Uygur Sahnesi’nde “Fikir ve Kültür Günleri” adı altında tekrar eğitim, bilim
ve sanat başlıkları ile gündeme taşındı.
Etkinliğin son gününde, gazeteci, yazar ve belgesel yönetmeni Nebil Özgentürk
moderatörlüğünde, Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Kemal
Kocabaş ve Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, Köy Enstitüler modelini konuştu. Panel
öncesi Nebil Özgentürk’ün hazırlayıp seslendirdiği “Kısa bir yolculuk ama uzun bir yürüyüştü
Köy Enstitüleri” konulu belgeselin sunumu yapıldı. Bir Köy Enstitüsü öğretmeninin çocuğu
olan Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. Kemal Kocabaş, enstitünün
kuruluşunu, amaçlarını ve 14 yıl boyunca Türkiye eğitimine, gençliğine kattığı değeri anlattı.
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin de, Köy Enstitüleri modelinin bir benzerini Ayvalık’ta
yaşama geçirildiğini söyledi. Başkan Ergin, “Mahalle evleriyle, kuruluşunu
gerçekleştirdiğimiz kooperatif ile çocuklara, gençlere ve kadınlara çok önemli desteklerimiz
oldu. Köylerimizde çiftçinin emeği, ürettiklerini kooperatifimizin satış mağazasında
değerlendirdik. Kadınlarımız aldıkları eğitimle ürettikleri ürünleri kooperatife satarak aile
bütçelerine önemli katkılar sağladı. Çağımız eğitim modellerinin sürekli tartışma konusu
olduğu ve değişikliğe uğradığı bu günlerde Köy Enstitülerinin çok kısa sayılabilecek yaşam
pratiğinin halâ özlenen bir eğitim modeli olarak tartışılması çok önemli. Enstitüler açık
olsaydı keşkelerimiz olmayacaktı” dedi.
Arıcılıktan, fidan dikimine, akkız ekiminden, dikiş nakış kursuna kadar 600’den fazla kişiye
eğitim verildiğini ve bunların çoğunun gelir getirici kurslar olduğunu anlatan Başkan Ergin
şöyle devam etti: “Yapmaya çalıştıklarımızdan biri, mahalle evlerinde alınan kurslar ile
edinilen bilginin kooperatifte kullanılması. Diğer kooperatifler ile ürün değişimi ve satışı
konularında yol aldık. Zeytinyağı olarak dünyanın en iyi nefasetteki zeytinyağlarından ilk
beşteyiz. Zeytinden yağ üretmek kaybolan bilgi, zeytinin bakımı, ürün kalitesi arttırma,
dünyada zeytin toplama konusunda gelişen teknolojiler, bu konuda eğitimler verildi. Yerelin
ürününü yerelde öğrettik. Mahalle evlerini bizim için halk evleri gibi düşünülebilen ama
belgelendirmeye yönelerek bazı eğitimleri mahalle arasına götürmekle ilgili bir çalışma oldu.
Tüm bu çalışmaları yaparken de Köy Enstitüsü modelini örnek aldık.”

(Bekir Terzioğlu)