Türkiye genelinde covid-19 pandemisi gerekçesiyle 29 Nisan ile 17 Mayıs 2021 tarihleri arasında 18 gün sürecek tam kapanma uygulanacak. Bu süre içerisinde şehirlerarası yolculuklar da neredeyse tamamen kısıtlanacak. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın; 18 gün sürecek kısıtlama döneminde boş kalacak otoyol, köprü ve havalimanlarına ödenecek garantilerle ilgili bir çalışma hazırladı. Çalışmada 2021 merkezi bütçesinde garantiler için ayrılan bütçe ile DHMİ’nin İstanbul Havalimanı için verdiği yolcu gelir garantisi üzerinden hesaplama yapıldı.

GARANTİLERE 14,5 MİLYAR BÜTÇE AYRILDI: 2021 Merkezi Bütçesine göre; Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın garanti ödemeleri için ayırdığı tutar 540 milyon TL olurken; Karayolları Genel Müdürlüğü’nün garanti ödemeleri için ayırdığı tutar ise 14 milyar 49 milyon TL oldu. Buna göre yalnızca otoyollar ve köprüler için 2021 yılında ayrılan gelir garanti ödemesi tutarının toplamı 14 milyar 589 milyon TL olarak hesaplanıyor.

BİR GÜNDE YAKLAŞIK 40 MİLYON LİRA! Bu durumda, yalnızca otoyollar ve köprüler için 2021 yılı merkezi bütçesinden ayrılan bir günlük ortalama gelir garantisi tutarı toplam 39 milyon 966 bin 863 lira olacak. Bu kapsamda 18 gün sürecek ve otoyollar ve köprülerin boş kalacağı kapanma döneminde şirketlere gelir garantisi olarak ortalama 719 milyon 457 bin 534 lira ödeme yapılacak. Söz konusu tutar; 2021 yılı içindeki döviz kurundaki artıştan bağımsız olarak belirlendiği için yıl içindeki yaşanacak döviz kurundaki artış da eklenecek. 2021 yılındaki döviz artışı bugünkü kura hesaplandığında söz konusu tutarın 850 milyon liraya çıkacağı tahmin ediliyor.

GARANTİLERDE ASLAN PAYI KÖPRÜLERE: Karayollarında verilen gelir garantilerde en büyük payı köprüler alıyor. Yavuz Sultan Selim Köprüsü için günlük 135 bin araç geçiş garantisi; Osmangazi Köprüsü için de günlük 40 bin geçiş garantisi verilmiş durumda. Yavuz Sultan Selim Köprüsü için araç başına “3 dolar artı KDV”; Osmangazi Köprüsü için de “35 dolar artı KDV” tutarında garanti gelir bedeli bulunuyor. Buna göre 18 gün boyunca kullanılmayacak Yavuz Sultan Selim Köprüsü için 8 milyon 602 bin 200 dolar; Osmangazi Köprüsü için ise 29 milyon 736 bin dolar tutarında gelir garantisi ödemesi yapılacak. Başka bir deyişle iki köprünün 18 günlük gelir garantisi maliyeti 38 milyon 338 bin 200 dolar (güncel kura göre …. TL) olacak.

175 MİLYON LİRALIK YOLCU GELİR GARANTİSİ: 18 gün sürecek tam kapanma sürecinde; benzer bir durum havalimanlarında da yaşanacak. Uçuşların neredeyse tamamının yapılmayacağı havalimanlarında garanti ödemeleri yapılacak. Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin (DHMİ) İstanbul Havalimanı’na verdiği 2021 yılı yolcu gelir garantisinin toplamı 350 milyon 793 bin 880 Avro olarak belirlenmişti. Buna göre günlük 961 bin 79 Avroya denk gelen yolcu gelir garantisinin 18 günlük faturası 17 milyon 299bin 422 Avro olacak. Başka bir deyişle bugünkü güncel kur değerlerine göre yaklaşık 175 milyon liralık bir yolcu gelir garantisi ödenecek.

‘VATANDAŞA TAM AÇLIK, YANDAŞA TAM GARANTİ’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın; 18 gün sürecek tam kapanma döneminde otoyol, köprü ve yalnızca İstanbul Havalimanı için ödenecek araç ve yolcu gelir garantisinin toplam tutarının en az 1 milyar lirayı bulacağına işaret etti. CHP’li Akın, şunları dile getirdi:

“18 günlük tam kapanma sürecinde kullanılmayan yol, köprü ve havalimanları için yandaşlara ballı, kaymaklı alım garantileri tam gaz ödenmeye devam edecek. Vatandaşımız herhangi bir destek almadan evinde tam açlıkla karşı karşıya kalacak. Pandemi nedeniyle zaten kira, vergi ve ceza iptali kıyağı yapılan yandaş yerine artık vatandaşımız için adım atılmalı. 18 gün boyunca kullanılmayacak köprü, yol ve havalimanları için bütçeden ayrılan gelir garantileri vatandaşımız için kullanılmalı.”

(Bekir Terzioğlu)