Dünyada nadir görülen "mavi yıldız" bitkisi, Balıkesir Üniversitesi, Belediyesi ve Kent Konseyi işbirliğiyle BAÇEM tarafından koruma altına alınarak doku kültürü çalışmalarına başlanacak.
Uzun yıllardır Balıkesir’in biyo çeşitliliği ve florası hakkında çalışmalar yapan Balıkesir Üniversitesi (BAÜN) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Fatih Satıl, 2 yıl önce başlattıkları ‘Balıkesir Biyoçeşitlilik Projesi’ kapsamında nadir görülen ve yayılım alanları arasında Balıkesir’in de bulunduğu ‘Mavi Yıldız’ çiçeğinin peşine düştü. Dünya’da sadece Türkiye ve Yunanistan’da oldukça dar bir yayılış gösteren bu nadir bitki, halk arasında “Mavi Yıldız” adının yanı sıra; “mavi çiçek” ve “doğu razyası” gibi isimlerle de anılıyor. Latince adı “amsonia orientalis” olan bu özel bitki, Türkiye’de sadece; Balıkesir, Bursa ve İstanbul civarında görülüyor. Yaklaşık 20 yıl önce Prof. Dr. Gülendam Tümen ile o dönem Necati Eğitim Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi olan Osman Yıldırım tarafından bulunarak NEF’in bahçesine 20-30 kök civarında ekilen bitki, sonraki dönemde yapılan araştırmalarda bu alan dışında ortadan kayboldu.
IUCN tarafından çok tehlikede kategorisine alındı
Yayılış alanları, kent içi yerleşim yerlerindeki antropojenik etkiler nedeniyle sürekli olarak daralan Mavi Yıldız bitkisinin, buna bağlı olarak poüulasyon yoğunluğunun gitgide azalması dolayısıyla Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından çok tehlikede (CR) kategorisine alındı. Balıkesir ve çevresinde uzun yıllardır yapılan arazi çalışmalarına rağmen doğal habitatlarında bulunamayan bitki, Balıkesir Milli Eğitim Müdürlüğünce düzenlenen “Endemik Bitkiler” konulu bir seminerde konuşmacı olan Prof. Dr. Fatih Satıl’ın bu bitkiden bahsetmesi üzerine dikkatli bir öğretmenin bitkiyi gördüğünü söylemesi üzerine yeniden bulundu. Öğretmen Baki Dilek’in bahsettiği alana hemen incelemeye giden Satıl, Balıkesir’de yeniden bitkinin izine ulaştı.
BAÇEM’de koruma altına alınacak
Yeniden keşfedilen Mavi Yıldız bitkisi; Balıkesir Üniversitesi Botanik Anabilim Dalı Başkanlığı, Büyükşehir Belediyesi Kırsal Hizmetler Daire Başkanlığı ve Balıkesir Kent Konseyi işbirliğinde In-Situ koruma yöntemi ile yerinden özel olarak alınarak Balıkesir Kent Konseyi bahçesinde uygun bir alana taşındı. Bir kısmı da Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Kırsal Hizmetler Dairesi Başkanlığına bağlı olarak Burhaniye’de hizmet veren ve ülke çapında tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ile AR-GE çalışmalarında önemli bir konumda olan Balıkesir Çiftçi Eğitim Merkezi (BAÇEM)’e gönderilerek bir yandan koruma altına alınmış olacak diğer yandan da BAÜN işbirliğiyle doku kültürü çalışmalarına başlanılacak.
Antikanser ve antitümör özelliklere sahip tıbbî bir bitki
İçerdiği çeşitli alkaloitlerden dolayı antikanser ve antitümör özelliğe sahip tıbbi bir bitki olan Mavi Yıldız çiçeği, bu yönüyle ilaç sektöründe değerlendirilebileceği gibi parlak mavi ve mor göz alıcı çiçeklere sahip olduğu için farklı formları bahçelerde süs bitkisi olarak da kullanılabiliyor.
Bilinçsizce kullanımı ölümcül olabilir
Konuyla ilgili açıklamalar yapan Prof. Dr. Satıl, bitkinin anti kanserojen ve antitümör özelliğe sahip olması dolayısıyla faydalı ve şifalı görülerek vatandaşlar tarafından koparılıp kullanılmaması gerektiği konusunda uyardı. Mavi Yıldız bitkisinin Zakkumgiller ailesinden olması dolayısıyla zehirli olmasına dikkat çeken Satıl, bilinçsizce kullanımının ölümcül olabileceğinin altını çizdi.
