COVID-19 salgını sürecinde insanların evde kalması su tüketimini artırdı ve yağış miktarının da az olması nedeniyle birçok kentte barajlardaki doluluk oranları düştü, ayrıca, yaz sıcaklarının kendini göstermesiyle birlikte klima almayı düşünenlerin sayısı da arttı. Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nurdan Yıldırım Özcan, alacağımız küçük önlemlerle su tüketimimizi azaltabileceğimizi belirtirken klima seçimi ile kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalara da dikkat çekti.
Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nurdan Yıldırım Özcan, COVİD - 19 salgınına paralel olarak artan su tüketimimizi azaltmanın yollarını anlattı. Doç. Dr. Özcan, özellikle bu günlerde artan hava sıcaklığıyla birlikte klima almayı düşünenlerin de arttığına dikkat çekerek hem bütçemiz hem de doğaya pozitif etki için neler yapılması gerektiğini açıkladı. İzmir’de, İZSU verilerine göre; son 4 aydaki su tüketimi önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyon 750 bin metreküp arttı. Yağışların 8 Haziran 2020 verilerine göre; İzmir’e su sağlanan tüm barajlardaki doluluk oranı geçen yıla oranla azalırken şehrin büyük bölümüne su sağlayan Tahtalı Barajı’ndaki doluluk oranı ise geçen yıl yüzde 87,43’ken bu yıl yüzde 53,33’e düştüğü görüldü. İstanbul’da da İSKİ verilerine göre; barajların mayıs ayı sonu doluluk oranı 2019’da yüzde 88,67 iken bu yıl aynı dönemde yüzde 66,88’e olarak gerçekleşti.
Yılda 3 bin 500 litre su boşa akıyor
Salgın döneminde evde kalan insan sayısının ve hijyen farkındalığının arttığını bunun da su tüketiminin artmasına yol açtığına dikkat çeken Doç. Dr. Nurdan Yıldırım Özcan, muslukların fazladan açık kaldığı her saniye ve ihtiyaç fazlası tüketimin barajlardaki su seviyesini biraz daha düşmesine yol açtığını ifade etti. Doç. Dr. Özcan, su tasarrufu noktasında şu önerilerde bulundu:
- Banyo ve tuvalette tüketilen su miktarı evde tüketilen suyun yüzde 70’ini oluşturmaktadır.
- Küvette yıkanmak yerine duş almalıyız. Banyo yapmak yerine duş almak yüzde 30’a yakın enerji tasarrufu demektir. Duş alarak 40-60 litre su tüketirken banyo yaparak 120-150 litre su harcarız. Duş alma sürenizi 1 dakika kısalttığınız takdirde 9 litre su tasarrufu sağlarız.
- Saniyede bir damla su sızdıran musluğumuzdan yılda 3 bin 500 litre su boşa akar. Benzer şekilde su sızdıran tuvalet rezervuarlarındaki kaçak günde 700 litreye kadar ulaşabilir. Bozuk musluklarımızı mutlaka tamir ettirmeliyiz.
- Ellerimizi yıkarken, dişlerimizi fırçalarken, traş olurken ya da saçımızı şampuanlarken musluğu kapalı tutarak 15-35 litre suyu israf etmemiş oluruz.
- Sifonu gereksiz yere çekmemeliyiz. Tuvalet rezervuarının su depolama kapasitesini düşürerek su tüketimini yüzde 20’ye kadar azaltabiliriz.
- Ayarlanabilir su başlıklarıyla daha az enerji ve su tüketimi sağlayabiliriz. Bu başlıklar sayesinde dakikada 25-30 litre su yerine, 9-12 litre su tüketiriz. Böylece 5-6 dakikalık bir banyo esnasında 50-100 litre sıcak sudan ve o oranda daha az enerjiyi tasarruf etmiş oluruz.
- Evde tükettiğimiz toplam suyun % 10’unu mutfakta harcıyoruz.
- Bulaşık ve çamaşır makinelerini tam kapasite doldurarak çalıştırmalıyız.
- Bulaşıkları elde değil, bulaşık makinesinde yıkamalıyız.
- Kirli kaplarımızın kirlerini, elde ya da bulaşık makinesinde yıkamadan önce su dolu leğende gevşetebiliriz. Kirli kapları akar musluk suyu ile yıkamak yerine leğen içinde su ve deterjan yardımı ile yıkamalıyız. Böylece günde 30-60 litre su tasarruf etmiş oluruz.
- Sebze ve meyve yıkadığımız suyla çiçek sulayabilir, temizlik yapabiliriz.
- Yaz mevsimi ile birlikte kapı önü, balkon, teras gibi yerleri yıkarken hortumla su tutmak yerine kova ve süpürge kullanalım. Otomobilimizi de aynı şekilde silerek ya da kova ve sünger kullanarak temizleyebiliriz.
- Bahçe sulamak için, buharlaşmanın az olduğu sabah ya da akşamüstü saatlerini tercih edelim.
Klima alırken be kullanırken nelere dikkat edilmeli?
Yaz sıcaklarının kendisini göstermeye başlamasıyla birlikte klima kullanımının veya almak isteyenlerin arttığını belirten Doç. Dr. Nurdan Yıldırım Özcan, doğru kullanım ile konfor ve tasarruftan taviz vermeden serinlemenin mümkün olduğunu söyledi. Özcan, klima satın alırken ve kullanırken dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle anlattı: “İlk kez klima alıyorsanız, fiyatı elbette sizi etkileyecektir. Ancak cihazın enerji performansı kullanımda çok daha önemli olacaktır. Enerji verimli, A sınıfı inverter bir klima başta pahalı gibi görünse de hem faturalarınız kabarmaz hem de düşük enerji sarfiyatı yaptığı için çevrenin korunmasına katkıda bulunursunuz. Klimanın kurulacağı alanın metrekaresi, izolasyon durumu, cephesi, camların durumu gibi konulara dikkat edilmesi gerekir. Gereksiz yere aldığınız büyük klimalar fazla enerji tüketimine yol açabilir. Klimalar çalışırken mekan kapıları ve pencereleri kapalı tutulmalıdır. Aksi durumlarda hava perdesi gibi dışarıdan hava girişini önleyen cihazlar kullanmalıyız. Yazın klima çalışırken güneş ışınlarının doğrudan içeri girmesini engellemeliyiz. Hava filtresini belli aralıklarla değiştirmeliyiz. Tıkalı filtreler hava akışını, soğutmayı ve nem gidermeyi engellediğinden daha fazla enerji sarfiyatı ortaya çıkar. Klima programlama özelliğiyle enerji tüketimini düşürebiliriz. Mekanın kullanılmadığı anlarda kapalı tuttuğumuz klimayı kullanım zamanlarında açabiliriz. Klima kullanımında yalnızca 1 derecelik farkla yüzde 5 ile yüzde 10 arasında enerji tasarrufu sağlanabilir”