Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan Ünal, Asos Antik Liman davasını kazandıklarını belirterek
"Ancak geç gelen adalet Asos Antik Limanının katledilememesini engelleyemedi"dedi.
Süheyla Doğan Ünal, yaptığı yazılı açıklamada şunları söyledi:
"Assos Antik Limanı’nda arkeolojik ve doğal sit alanında dozer, kepçe kamyon gibi ağır iş makinaları ile faaliyette
bulunulduğunun ve bu faaliyetlerin yaratmaya başladığı tahribatın Derneğimiz ve Assos Dostları tarafından
tespitinden sonra bu faaliyetin yaratacağı zararların bir an önce önüne geçilmesi için konu hızlıca araştırılmış;
1. Assos Antik Liman mevkiinde kaya düşmesi tehlikesini gidermek amacıyla Çanakkale İl Afet ve Acil
Durum Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen bir ihale ile teknik rapor, önlem projesi ve uygulama
projesinin hazırlattırıldığı,
2. Bu rapor ve uygulama projelerinin Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 16.12.2020
tarih ve 6603 sayılı kararı ile uygun bulunduğu,
3. İnşaat ihalesinin bu konuda hiçbir uzmanlık alanı bulunmayan Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet
Götürme Birliği tarafından gerçekleştirildiği ve ihaleyi alan şirket tarafından işe başlanıldığı,
4. Bu süreçte Çanakkale Valiliği’nin bölgeyi “Afet Bölgesi” ilan ederek giriş ve çıkışları yasakladığı
görülmüştür.
Bölgedeki ağır tahribatlar üzerine Derneğimiz ve Assos Dostları tarafından ilgili kurumlara başvurulmuş suç
duyurularında bulunulmuş ve “Teknik rapor, önlem projesi ve uygulama projesinin uygun olduğuna dair”
Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 16.12.2020 tarih ve 6603 sayılı kararının iptali ve
yürütmesinin durdurulması istemiyle dava açılmıştır. Çanakkale 2. İdare Mahkemesi 2021/213 E. sayılı ve
17.02.2022 tarihli kararı ile yürütmenin durdurulmasına karar verilmiş, bu karar doğrultusunda faaliyetin
durdurulması için Çanakkale Valiliği, Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ve Ayvacık Cumhuriyet
Başsavcılığına gerekli idari başvurular yapılmıştır. Faaliyetlerin durdurulup durdurulmadığını yerinde incelemek
amacıyla yaptığımız başvuru da kolluk tarafından reddedilmiş ve alana girişimiz engellenmiştir. Mahkemenin
yürütmeyi durdurma kararı uygulanmamış, karara rağmen faaliyetler hız kesmeden devam etmiş ve mahkeme
kararları uygulanmayarak suç işlenmiştir.
Çanakkale 2. İdare Mahkemesi, 24.05.2022 ve 2022/423 sayılı kararı ile dava açma gerekçelerimizi haklı bularak
“Assos Antik Limanı Kaya Islahı Projesinin rapor ve uygulama projelerine uygunluk kararı” veren Çanakkale
Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 16.12.2020 tarih ve 6603 sayılı kararını iptal etmiştir.
Karar gerekçesinde;
Kurulun onayladığı projenin kapsadığı alanın 1. Derece Arkeolojik Sit alanı olduğu,
Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun 05.11.1999 tarih ve 658 sayılı ve 07.04.2016 tarih ve 562
sayılı ilke kararları uyarınca 1. Derece Arkeolojik Sit alanlarının korumaya yönelik bilimsel çalışmalar
dışında aynen korunması gereken alanlar olduğu, bu alanlarda hiçbir yapılaşmaya izin verilmeyeceği ve
bilimsel amaçlı kazılar dışında hiçbir kazı çalışmasının yapılamayacağı,
Bu yerlerde doğal afet yaşanması halinde ise yapılması zorunlu olan uygulamaların zemine en az
müdahale edilecek şekilde, süresi belirlenerek ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından oluşturulacak
bilim kurulu denetiminde zorunlu uygulamaların yapılması gerektiği,
İlke kararlarına aykırı bir şekilde yapılacak işin süresinin belirlenmediği, denetme görevi için Kültür ve
Turizm Bakanlığınca bir bilim kurulu oluşturulmadığı,
Uygunluk kararında ilke kararlarına aykırı şekilde uygulamanın proje müellifi sorumluluğunda,
Çanakkale İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü ile Müze Müdürlüğü denetiminde ve Assos Kazı Başkanlığı
koordinasyonunda yapılmasına karar verildiği ve bunun ilke kararlarına aykırı olduğu
belirtilmiştir. Bu karardan dolayı oldukça sevinçliyiz. Bilim bir kez daha kazanmıştır. Ancak adalet geç tecelli
etmiştir.
Assos Antik Liman mevkiinde, ne yazık ki tüm çabalarımıza, resmi başvurularımıza, suç duyurularımıza, dava
açıp yürütmeyi durdurma kararı almamıza rağmen büyük bir doğa ve tarih katliamı yaşanmış, Assos Falezleri
yok edilmiştir, bir doğal peyzaj yok edilmiştir. Assos artık eski Assos değildir ve olmayacaktır. Bölgeye arkeolojik
sit yanı sıra “Doğal Sit Alanı” olma özelliği kazandıran tüm değerler yok edilmiştir.
Can ve mal güvenliği tabi ki hepimiz, herkes için önemlidir. Ancak Assos’u bu hale getirmeden, tahrip etmeden,
ilke kararlarına uygun bir şekilde bilimsel yollarla, bir bilim kurulu denetiminde çalışılarak daha az müdahale ile
sorun çözülebilirdi. Bölge halkı ve turizmciler bu kadar uzun süre mağduriyet yaşamazlardı.
Assos Antik Limanı’nda yaratılmış olan mevcut durumun eskiye oranla güvenlik açısından uygun olup olmadığı
konusunda endişelerimiz vardır.
Mahkeme kararı doğrultusunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, bu iş için gereken tüm meslek
alanlarından konularında uzman bir Bilim Heyetinin oluşturulması, heyetin mevcut durumu incelemesi ve
bundan sonra yapılabilecekler için teknik ve bilimsel bir yol haritası çizmesinin zorunlu olduğunu
düşünmekteyiz.
Assos Antik Limanı’nda her türlü faaliyetin yasaklanması nedeniyle yöre halkı ve turizmciler büyük bir
mağduriyet yaşamıştır. Bu mağduriyetin giderilmesi zorunludur. Derneğimiz tarafından Çanakkale Valiliği’ne
başvurularak Bölgenin afet bölgesi ilan edilmesi nedeniyle yaşanan mağduriyetin afet fonları vb gibi
kaynaklardan karşılanması talep edilmiş ancak herhangi bir sonuç alınamamıştır. Bu konudaki talebimizi
yineliyoruz.
Bir bilim heyetinin teşkil edilerek, Assos Antik Limanı’nda can ve mal güvenliğinin
sağlanıp sağlanmadığının tespitini ve bundan sonra yapılması gerekenlerin
belirlenmesini, Bölgenin bu denli tahrip edilmesinde görev ihmali bulunanlar
hakkında gerekli soruşturmanın yürütülmesi ve yöre halkı ve turizmcilerim
mağduriyetlerinin giderilmesini talep ediyoruz."