Dokuz Eylül Teknoloji Geliştirme Bölgesi (DEPARK) bünyesindeki şirket, VİTAE isimli bir program geliştirdi. Latincede “yaşam” anlamına gelen ve mobil uygulaması da olan program sayesinde özellikle sigara bağımlıları, obezite, diyabet ve hipertansiyon hastaları, mobil cihazlarına günlük verilerini girecek ve hekimleri de hastalarını uzaktan izleyerek tedavilerine yön verebilecek.
DEPARK bünyesinde kurulan Vinnova şirketi; tıp doktoru, akademisyen ve bilgisayar mühendislerinin bulunduğu 10 kişilik ekiple hasta ve hekimi online platformda buluşturan VİTAE isimli bir program geliştirdi. Latincede “yaşam” anlamında gelen program, mobil uygulama olarak da kullanılabiliyor. VİTAE’yi özellikle yaşam tarzında değişikliğe gidilen sigara bağımlıları, obezite, diyabet ve hipertansiyon hastaları kullanacak. Programı kullanan ve sigarayı bırakmak isteyen bir hasta, bilgilerini uygulamaya yükleyecek ve günde kaç kez sigara içtiğini, sigarayı bırakma aşamasındayken hangi aralıklarla sigara içme isteği duyduğunu not edecek. Bu bilgiler hekime de raporlar halinde sunulacak. Hastayı tedavi eden hekim de bu raporların ışığında hastanın tedavisine yön verecek. Hastanın uzaktan izlenmesini sağlayan uygulama, tedaviyi uygun şekilde uygulayan hastaya kutlama mesajı yollayacak, bazen de hatırlatmalarda bulunabilecek.
Hekim hastayı uzaktan izliyor
VİTAE Proje Koordinatörü ve Dokuz Eylül Üniversitesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vildan Mevsim, program hakkında şu bilgileri verdi:
"Sigara bırakma, obezite ve kronik hastalıklar gibi önemli sağlık sorunlarıyla ilgili çalışmalar yapıyoruz. Özellikle insanların tedavi uyumları, hekimlerin hastalarıyla birlikte ortak bir çalışma düzeni yapabildikleri platformların eksikliği bulunuyordu. Bundan yola çıkarak ilk yaptığımız şey yaşam tarzı değişikliği için bir model geliştirmek oldu. Sigara bırakma, obezite ile mücadele ve egzersiz konusunda öncelikle hekimlerin ve hastalarının kullanabilecekleri bir program geliştirdik. Bu akıllı sistem, hasta hekimine geldiğinde eğer sigara bırakmak istiyorsa sigara bırakma aşamalarında hekime neler yapması gerektiğini gösteren, hastanın kaydını alan ve hastaya özgü olarak tedavilerin önerildiği bir program. Hastanın da kendini izleyebilmesi açısından bir mobil uygulama ile hastanın kendi verilerini girebildiği bir aplikasyon da entegre edildi. Bu aplikasyonda hasta günde kaç tane sigara içtiğini, sigara içme isteğinin ne kadar geldiğini, ilacını alıp almadığını mobil uygulamaya girebiliyor, hasta ve hekim bu uygulama ile irtibat halinde oluyor. Hasta o gün uygun davranışlarda bulunduysa kutlama mesajı, ilacını almadıysa hatırlatma mesajı geliyor. Hastanın ne kadar yürüdüğü, kaç kilo olduğu da yine uygulamada yer alıyor. Hastanın, verileri mobil aplikasyonda düzenli olarak giriyor olması hekime raporlama sistemiyle gidiyor. Bu raporlama sistemi doğrultusunda hekim hastasını sürekli görüyor gibi tedavisini yönlendirebiliyor."
"Hasta ve hekim birlikte kullanıyor"
Bir hekimin bu tip hastaları sürekli olarak izlemesinin ve hastanın sürekli hekimi görmesinin kolay olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Vildan Mevsim, "Hastanın uzaktan izlemi çok kolay bir şey değil. Bir hekime sürekli ulaşma fırsatı az. Bu uygulama bu avantajı sağlıyor. Bu sistem, hekimle birlikte bağlantılı kullanıyor. Hasta hekim tedavisi almıyorsa sadece kendini izleme amacıyla da kullanabilir ama hekimle birlikte hareket edecekse hekim tarafından yönlendirilmeli. Ancak biz özellikle hekimle birlikte kullanmasını öneriyoruz. Çünkü hekim, hasta kaydını açtığında verileri görebiliyor ve hastayı yönlendirebiliyor" dedi.
"Hekim ve hastanın tedaviyi birlikte yönettiği bir sistem"
Hastanın programı düzenli kullanmasıyla birlikte hekime başvurunun azalacağını kaydeden Prof. Dr. Vildan Mevsim, "Ayrıca sistem internet üzerinden olduğu için hastanın hekimin kapısını çalmasına gerek kalmayacak. Zaten uygulama ile hekim ve hasta ortak karar veriyor, hekim hastasını uzaktan izleyebiliyor. Online ortamdaki bu program aslında bir akıllı sistem. Hasta o ortamın içine girebiliyor ama sadece hekimi ile kontak halinde oluyor. Hekim de hastanın raporlarını görebiliyor. Soru sorma da online şekilde yapılıyor. Kısaca sistem, hekim ve hastanın tedaviyi birlikte yönettiği bir sistem" diye konuştu.
"Proje 2018’de hayata geçirilecek"
"Evden takip" denilen sistemlerin dünyanın her yerinde geliştirilmeye çalışıldığını vurgulayan Prof. Dr. Vildan Mevsim, projeyi yıl sonu itibariyle bitirme hedefinde olduklarını, 2018 yılının ilk üç ayında da hayata geçirileceğini kaydetti. Teknoloji parklarının önemine de değinen Mevsim, "Teknoloji parklarının, üniversiteler açısından özellikle buluş yapmak ve bu buluşmayı uygulamaya çevirmek gibi bir misyonları var. DEPARK da bu misyonla kuruldu. Biz çalışmalarımızda DEPARK’tan fazlaca destek alıyoruz. Pek çok eğitim veriliyor, proje fonlamaları yapılıyor. Bir anlamda ciddi bir motivatör özelliği de devam ediyor" ifadelerini kullandı.