Türkiye’de, son 15 yıllık süreçte, illerin sayısında hızlı bir artış görülmüştür. Cumhuriyet’in ilk yıllarında 74 olan il sayısı 1933’de 57’ye düşmüş, 1957’de 67’ye çıkmış, 1989’dan sonra ise kademeli olarak artarak, bugün 81’e ulaşmıştır. Son yıllarda illerin sayısının giderek artırılması ise politikacıları kendi seçim çevreleri olan pek çok ilçeyi il yapma sözü vermeye yöneltmiştir. Günümüz Türkiye’sinde halen güncel bir sorun, belirli bir nüfus büyüklüğüne ulaşan ilçelerin il merkezi olma talepleridir.
İdarî bir birim olarak il merkezleri, kentleşme açısından etrafındaki yerleşimlere göre daha gelişmiş olan ve merkezî bir nitelik taşıyan ilçeleri ifade etmektedir. Bu bağlamda, teorik olarak il sayısındaki artış kentleşme düzeylerinin artmasının, gelişmenin ve kalkınmanın bir göstergesi sayılmalıdır. Kentleşme teknik anlamda ikili bir yapıya sahiptir. Birinci durum niceliksel olarak kent sayılarının, kentsel nüfusun artması ve kent sınırlarının genişlemesini ifade ederken, ikinci durumda niteliksel bir gelişme yani kente özgü hayat tarzının oluşması ve sosyo-kültürel gelişme söz konusu olmaktadır. Tüm bu gelişmelerin temelinde ise ekonomik kalkınma yatmaktadır.
1982 Anayasa’nın 126’ncı maddesine göre Türkiye’nin merkezi idare kuruluşu, coğrafi durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre illere; illerin de diğer kademeli bölümlere ayrılmasını öngörmektedir. 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 1’inci maddesi de anayasa hükmüne uygun olarak “Türkiye, merkezi idare kuruluşu bakımından coğrafya durumuna, iktisadi şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre illere; iller ilçelere ve ilçeler de bucaklara bölünmüştür” diyerek il kurulması yönündeki kriterleri belirlemiştir.
Son yıllarda il yapılan Aksaray dan başlayıp Düzce ile son bulan 12 ilçenin il yapılma gerekçelerine bakıldığında Ekonomik Gelişmişlik, Coğrafi Konum, Nüfus Yoğunluğu, Tarihi Geçmiş, Gelişmişlik, Dış Göç , Güvenlik, Doğal Afet gibi gerekçelere dayandırıldığı görülmüştür.
Peki tamda bu bilgiler dikkate alındığında Edremit il olabilir mi?, İl olmalımı ? sorularının cevabını birlikte bulalım.
Harita da bile Edremit Ege’de …Balıkesir Güney Marmara’da kalmalı…
Edremit, Balıkesir Büyükşehire bağlı nüfusu en kalabalık ilçeler sıralamasında merkez ilçeler Karesi ve Altıeylül ilçelerinden sonra üçüncü sırada yer alıyor. Nüfusu 164 bin. Bu nüfus yaz aylarında Bir milyonu buluyor. Merkez ilçelere 90 km uzaklıkta. Yoğun göç alan ve nüfusu hızla artan bir ilçe. İlçenin 35 km lik bir uzunluğu var. Sahil şeridi nerdeyse bir bütün halinde, kesintisiz bir yerleşim birimi. Ekonomik hareketliği, yoğun nüfusu ve geniş bir yüz olçümüne yayılan kentleşmesi beraberinde altyapı ve üst yapı hizmetlerinin aksaması genel olarak gözlemlenebilir bir durum.
Edremit sadece nüfusuna bakıldığında bile bir çok ili geride bırakıyor. Balıkesir bir kuzey ege, bir güneyde marmara da ise adeta boğuluyor. Mutlaka bu durumdan kurtarılmalı, rahat nefes almalı, kendi yağında kavrulmalıdır. Edremit in il olması halinde yaz nüfusuna bakıldığında bazı büyükşehirleri bile geride bırakacağı veri olarak karşımıza çıkıyor. İl olması halinde kendisine bağlanacak ilçeler ile nüfusu 350 binleri bulan nüfusun yaz aylarında 1 milyonu rahatlıkla aştığı görülecektir.
Tüm bu bilimsel kriterler ve veriler ışığında evet Edremit il olmayı gerçekte çoktan hak etmiş. Bunu Özal döneminde ilçeye gönderilen telegrafla duyurmuştu. Ancak ne yazık ki gerçekleşemedi. Öte yandan hizmetlerin etkin ve kaliteli olarak verilmesi anlamına gelen il statüsüne kavuşmayı Edremit ve Edremit’te yaşayanlar çoktan hak etmiş durumdalar. Balıkesir’in ilgisizliği ve kopukluk ise her geçen gün halkı kendisini irade etmesi fikrini ortaya koyuyor. Edremitlilerin buna layık olduklarını da sanırım söylemeye gerekte yok.
Peki bu durum siyaseten değerlendirildiğinde karşımıza ne çıkıyor. İsterseniz işin bir de bu boyutuna değinelim.
Edremit in il olmasını kimler ister, kimler istemez. Kimlerin işine yarar, kimlerin işine yaramaz. Tabi siyaseten diyorum.
2018 Genel Seçimlerine bakıldığında Seçmen Sayısı: 121,762 | Katılım Oranı: %87.2 Muharrem İnce %52,5 , Recep Tayyip Erdoğan %34.6, Millet İttifakı yüzde 55.8 Cumhur İttifakı 35.6.
2019 Yerel Seçimlerinde ittifak adayı CHP yüzde 45.7, İttifak adayı MHP yüzde 36.2 civarı bir oy oranı elde ettiği görülecektir. Balıkesir genelinde ise yerel seçimlerde ittifak Ak Parti yüzde 47.8 , İttifak İyi Parti yüzde 46.5 oy oranı aldığı görülecektir. Bu oranlarla Cumhur ittifakı Ak Partinin adayı yerel seçimlerde Balıkesir Büyükşehirde aldığı oy 375 bin civarı iken Millet İttifakı İyi Partili adayın oyu 365 bin civarı olmuştu. Arada yaklaşık 10 bin fark var. Geçen süre ne getirdi ne götürdü bilinmez ama şu realiteyi gözden kaçırmamakta da fayda var. Edremit körfezinde oy oranlarına bakıldığında bu realitenin ibrenin hep CHP den yana olduğudur. Edremit 41.600 e 33.017, Burhaniye 19.500 e 14.500, Gömeç 4.800 e 3.700, Ayvalık 30.000 e 10.000 civarı, Havran da ise açık ara Cumhur İttifakı Ak Parti lehine olduğudur. Yaklaşık sayısal değer olarak bu fark 2 binler civarıdır. Körfezin toplamına bakıldığında Millet ittifakının 95 -100 bin bandına, 71.000 civarı olduğu, bu rakamların 10 bin farkla büyükşehir i alan Cumhur İttifakını zorladığı açıktır. Yaklaşık 100 bin oyun körfezden büyükşehir seçimlerine akmadığı bir yerel seçimde Balıkesir Büyükşehirde Ak Parti yani Cumhur İttifakını açık ara zafere taşıyacağı dikkate alındığında evet siyaseten de Edremit il olmalıdır. Özellikle de Edremit İlçe Merkezinin mevcut oy oranları dikkate alındığında Edremit ili Merkez ilçeden yerel seçimlerde Cumhur İttifakı adayının zorlanmadan seçimleri alabileceği açık ve net olarak ortadadır. Sözün özü hem objektif kriterler, hem de siyaseten Edremit il olmalıdır. Elbette Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı sayın Yücel Yılmaz ın Edip Uğur ve Zekai Kafaoğlu’na oranla çok güzel ve başarılı hizmetleri var. Körfez e oldukça önem veriyor ve körfezlileri güzel hizmetlerle buluşturuyor. Bunun elbette Millet İttikında büyük oranla oy alarak farkı olacaktır. Ancak birde yıllar içerisinde yapılan seçimlere bakıldığında körfezde yaşayanlardan CHP ye oy veren kitlenin kahir ekseriyetinin pekte hizmetlere bakmadığı da gerçeği gün gibi ortada olduğunu unutmamak gerekir. Bizce riske atmaya değmez. Siyaset yapan özellikle de Ak Partili genel merkez il, ilçe yetkililerinin, vekillerimizin dikkatine sunuyoruz.
Bizden söylemesi.
Edremit İl Olsun…